Boodschap 11 juli burgemeester

Op 11 juli vierden we naar goede gewoonte de Vlaamse feestdag. Ook dit jaar organiseerde de gemeente de feestelijkheden, met onder andere een 11 juli-aperitief, volksmuziek en een optreden van de vendeliersgroep de Ronckaert. Onze burgemeester bezorgde de aanwezigen tot slot nog een positieve boodschap. Voor zij die er niet bij konden zijn, delen we hier graag de integrale toespraak.

Vlaamse feestdag 2024

Beste mensen, welkom allemaal op de viering van de Vlaamse feestdag in Zoersel

We hebben door de jaren heen op heel verschillende manieren de Vlaamse feestdag gevierd maar er zijn vaste waarden zoals de Vendeliers van de Ronckaert.

De voorzitter van de cultuurraad heeft het terecht aangehaald : de geschiedenis van de Ronckaert dwingt ons respect af. Niet alleen hun vaardigheden als vendeliers, een mooie traditionele activiteit die training en oefening vraagt meer dan we kunnen vermoeden. Ook hun inspanningen om dit internationaal uit te dragen in Europa en Zoersel zo mee op de kaart te zetten, waarderen wij erg.

Onze dank voor jullie bijdrage aan zoveel Vlaanderen Feest-vieringen.

Vorige vrijdag is voor het grote publiek de eerste park-avond georganiseerd, ook onder de vlag van Vlaanderen Feest met een bijzonder goed gesmaakt Nederlandstalig programma. Het decor was zoals altijd het onovertroffen kader van het park Hallehof. Velen van u zullen er ook van genoten hebben – ik heb dat alleszins gedaan.

Zoals vorig jaar aangekondigd zouden we daarnaast ook een programma op de Vlaamse feestdag zelf aanbieden en hier is het dan.

Met een koor met naam en faam Canzoenia, ook buiten Zoersel en Malle en met veel samenzang.

Ik wil u in deze rede na wat ik al gezegd heb, 3 zaken zeggen.

Iets over koren en een verjaardag, iets over Vlaams cultuurbeleid en iets over de oude vlag…

Koren en een verjaardag

De geschiedenis van de Vlaamse beweging zou je aan de hand van het koorleven kunnen vertellen. Ik ga dat niet helemaal doen maar er is wel een aanleiding en een reden om dat hier toch een beetje te doen.

De aanleiding vind ik in de herdenking van de 200ste verjaardag  van Constance Teichman geboren in 1824 en u misschien bekend van een klein pleintje in Antwerpen.

Als wij vandaag en de jaren vanaf dat begin van de negentiende eeuw zo een bloei van Vlaams cultuurleven gekend hebben is dat mede dankzij het pionierswerk van mensen zoals Constance Teichman.

Als dochter van de provinciegouverneur kreeg Constance een Franstalige opvoeding  en ze hield er eigenlijk geen uitgesproken Vlaamsgezinde overtuiging op na.

Vanuit een diepgelovige katholieke overtuiging gebruikte ze haar financiële middelen  voor armen- en ziekenzorg . Ze richtte onder meer het kinderziekenhuis Louise-Marie op en daar was ze het meest bekend als ziekenverzorger.

Teichman was muzikaal begaafd, speelde orgel en piano, en trad op als sopraan tijdens liefdadigheidsconcerten. Artistieke en sociale doelen werden aan elkaar gekoppeld. Zo gebeurde de fondsenwerving onder meer via concerten van les Dames de la Charité, het dameskoor dat ze had opgericht.

Merk op dat in de 19de eeuw de cultuursector niet gesubsidieerd werk doo  r de overheid, integendeel. Culturele activiteiten werden georganiseerd om financiële middelen op te leveren voor de gezondheidszorg!

Terug naar het dameskoor.

Uit dat dameskoor ontstond het grote gemengd koor   de Chorale Caecila geleid door Lodewijk De Vocht die dat koor tot een internationaal niveau tilde en het inzette om het Vlaamse cultuurleven en in het bijzonder het muziekleven groot te maken.

Constance Teichman was ook de beschermster van Vlaamse kunstenaars. Zo konden Hendrik Conscience, August Snieders- jawel die van ons pad- , Prudens Van Duyse, Emiel Wambach om er maar een paar te noemen op haar materiële steun rekenen. Ze spande zich bovendien in voor de aanstelling van Peter Benoit  als hoofd van de Antwerpse Vlaamsche Muziekschool en later van Edgar Tinel als directeur van het Lemmensinstituut in Mechelen.

Mensen in onze gemeente zingen graag. Daarvoor bent u ook gekomen. Het is goed niet te vergeten dat het een strijd is geweest ook in het Nederlands cultuur te beleven en  dat tot  een internationaal niveau te laten uitgroeien. Dat is een lange weg geweest. En het werk van heel veel mensen die wij op een dag als deze eren.  De koren in onze regio: Cantemus novum, CanZoenia, Piuskoor, Musica Vera, Carpe Diem zingen nu in de taal die ze willen en vertolken een internationaal repertorium.

Constance Teichman moest vechten tegen kerkelijke bazen om als vrouw het orgel te bespelen op hoogzalen in kerken, om koorleider te zijn, om niet verplicht in het afstandelijke Latijn te moeten zingen.

We staan op de schouders van pioniers als we hier straks samen uit het rijke Vlaamse repertoire zullen zingen.

Vlaams cultuurbeleid en ook een beetje dat in Zoersel

want dankzij het Vlaamse cultuurbeleid van de laatste bestuursperiode onder leiding van cultuurminister Jan Jambon beschikken we nu over een fantastisch naslagwerk dat een geweldige bron van informatie is geworden en die nog verder ontwikkeld zal worden. De digitale ENCYCLOPEDIE VAN DE VLAAMSE BEWEGING is gelanceerd begin dit jaar.

ik heb er uiteraard uit geput.

Kas Swerts noemt het een verzameling van ambities van hoop , van liefde , van haat,  van tegenstellingen van tegenstrijdige personen…allemaal samen in de compacte digitale encyclopedie. Bruno De Wever benadrukt dan weer dat dit werk vol gevalideerde kennis staat, erg belangrijk in een tijd van fake news.

Het cultuurbeleid van de Vlaamse regering is in aanloop naar de verkiezingen op de korrel genomen. Nochtans was de doelstelling volgens mij heel terecht: subsidies in de cultuursector dienen om gemeenschapsvormend te zijn. Wat zou daar mis aan kunnen zijn.

Het verhaal van Vlaanderen, de Canon van Vlaanderen en het digitale museum FAAM, een virtueel Vlaams museum zijn er uit voort gekomen. Als dat geen waardevolle en duurzame resultaten zijn waar alle Vlamingen heel veel aan kunnen hebben, dan weet ik het niet.

De beweerde inmenging van subsidie verlenende overheden in de cultuurprogrammatie was een ander punt van kritiek.

Ten onrechte, het is niet omdat de burgemeester een contract met een artiest tekent dat die zelf zal beginnen sturen. Ik onderschrijf helemaal dat artistieke vrijheid te respecteren is. Die vrijheid beleven  vrije Vlamingen al eeuwenlang. En dat ze dat maar blijven doen.

In Zoersel bloeit het cultuurleven in alle vrijheid dankzij zo veel gepassioneerde deelnemers eraan. In de cultuurraad komen heel wat verschillende organisaties en verenigingen bijeen. En ik ben de voorzitter WILFRIED SCHUL die die raad nu al een heel aantal jaren leidt dan ook bijzonder dankbaar zich daar voor te blijven inzetten. Net zoals hij vandaag weer als uitstekende gastheer voor u optreedt en de verbindende rol die hem op het lijf geschreven is, alweer  met glans opneemt.

Het zit in het dna van de Vlaming om cultuur zijn plaats onder de zon te gunnen: erfgoed, bibliotheken, toneel en muziek, fotografie en heemkunde, wandelingen en fietstochten met inhoud. Het verdient allemaal onze blijvende waardering.

De Oude Vlag

U ziet hier achter mij een bijzondere vlag.

Via een oud-raadslid is deze oude vlag de gemeente aangeboden. Ze was blijkbaar bewaard bij een  voormalige cultuurschepen die al lang gestorven is.

Het oud-raadslid heeft de vlag gekoesterd en verzorgd zo goed al mogelijk. En zelfs af en toe een badje gegeven.

Ze is wat bijgewerkt en hangt hier nu. Als de leeuw kon spreken kon hij ons zeggen waar hij vandaan is gekomen . Maar dat doet hij niet en dus blijft dat een beetje een mysterie. De naaister die gezorgd heeft voor het herstel heeft mij wel bevestigd dat de vlag zeker meer dan vijftig jaar oud is.

Een duurzame keuze was het dus om deze vlag te herstellen en ze als een stuk materieel erfgoed te koesteren voor iedereen die graag onze Vlaamse feestdag viert.

Deze oude vlag mag niet polariseren maar hoort juist te verbinden.

Ze wil elke Vlaming warm maken om onze feestdag te vieren: oud en jong, wie in onze gemeente zijn wortels heeft en er geboren en getogen is  evengoed als wie van ergens anders is gekomen, vanwaar dat ook mag zijn.

Het geel van deze oude vlag is een beetje vervaagd door de tand van de tijd. Dat is voor mij symbolisch voor de verscheidenheid die onder deze vlag vandaag gewoon thuishoort.  

Aan iedereen van u nog een heel fijn Vlaams feest!